عفونت ادراری

عفونت ادراری به طور کلی به وجود عفونت در قسمت های مختلف سیستم ادراری از جمله مثانه ، پیشابراه ، کلیه ها گفته میشود. این بیماری در زنان از شیوع بالا تری برخوردار است. بهترین راه تشخیص عفونت ادراری آزمایش کشت ادرار میباشدو مهمترین علامت این بیماری سوزش ادرار و یا ادرار کفت آلود و بد بو میباشد.
مهمترین عفونت ادراری عفونت مثانه است که آلودگی ها منتقله از راه مدفوع باعث آن هستند. در ادامه در سایت بیمار سلامت به برسی علت و شانه های سوزش ادراری و عفونت های ادرار و نیز انواع و عواض آن هان میپردازیم. در آخر این مطالب درمان های دارویی و خانگی این بیماری به طور کامل شرح داده شده اند

علائم عفونت ادراری

علائم این بیماری میتواند موضعی و یا عمومی باشند. منشا این عفونت ها تقریبا همیشه باکتری ها هستند و میتوانند به سایر ارگان های بدن نیز منتشر شوند. شناخت علائم عفونت ادراری در زنان مخصوصا بانوان مسن بسیار ضروری است. این نشانه ها شامل :

1. سوزش ادراری: مهمترین ، اولین و عمومی ترین نشانه است.
2. ادرار کف آلود و بد بو
3. کمر درد
4. خستگی و بی حالی
5. تب و لرز
6. احساس تکرر ادرار( گاهی اوقات تا 60 بار در روز)
7. خون ریزی ادراری
8. کاهش جریان ادرار در هنگام دفع آن
9. فراموشی و ضعف ادراک :این حالت در افراد مسن دیده میشود و مهمترین موردی است که باید در این افراد مورد برسی قرار گیرد

نحوه تشخیص عفونت ادراری

برای تشخیص اولیه عفونت ادراری میتوان از علائم بیماری استفاده کرد. اما برای تشخیص قطعی این بیماری باید حتمی آزمایش کشت ادراری انجام شود. کشت ادرار نوعی آزمایش است که برای تشخیص عفونت ادراری و نوع میکروارگانیسم ایجاد کننده آن استفاده میشود. از آنجا که جواب کشت ادرار میتواند تا یک هفته طول بکشد پس از تشخیص اولیه عفونت ادراری از روی علائم ، درمان به وسیله آنتی بیوتیک های وسیع الطیف نظیر سیپروفلوکساسین شروع میشود. پس از حاظر شدن جواب کشت ادرار میتوان از آنتی بیوتیک هایی اختصاصی برا اساس نوع عامل ایجاد کننده عفونت ادراری استفاده کرد.

علت ایجاد عفونت ادراری 

علت عفونت ادراری تقریبا همیشه باکتری های مختلف میباشد. که از مهمترین آن ها میتوان به باکتری اشریشیاکولا که در روده انسان زندگی میکند و با ما همزیستی دارد اشاره نمود. این باکتری میتواند از طریق میزراه( مسیر خروجی ادرار از مثانه) خود را به قسمت های مختلف دستگاه ادراری برساند که مهمترین عضوی که در این مسیر درگیر میشود خود مثانه است. به علت نزدیکی عانه به مقعد در زنان ، این بیماری بیشتر در بانوان دیده میشود. همچنین یکی دیگر از دلایل در گیری بانوان با این بیماری تحلیل لایه مخاطی (لایه ای که سطح داخلی مجاری ادراری را میپوشاند) پس از یائسگی است.

سایر علت های عفونت ادراری:

• داشتن رابطه جنسی( پس از انجام تماس جنسی سوزش ادراری میتواند طبیعی باشد)
•  بارداری : در صورتی که  دستگاه ادراری را مسدود  کند
• سنگ کلیه که تخلیه کامل مثانه را دشوار کند 
• بزرگ شدن پروستات در مردان و یبوست در کودکان
• کاتترهای ادراری (لوله ای در مثانه که برای تخلیه ادرار استفاده می شود)
• سیستم ایمنی ضعیف : به عنوان مثال، افراد مبتلا به دیابت یا افرادی که شیمی درمانی می کنند، مایعات کافی نمی نوشند و ناحیه تناسلی را تمیز و خشک نمیکنند مستعد عفونت ادراری خواهند بود.

انواع عفونت ادراری 

بر حسب محل عفونت میتوان عفونت های ادراری را به انواع مختلفی تقسیم کرد. مهمترین نوع این عفونت ها ، وجود عفونت در مثانه است. به طور کلی انواع عفونت های ادراری شامل : عفونت مثانه ، عفونت کلیه  و عفونت پیشابراه است. در ادامه به برسی اختصاصی هرکدام از این عفونت ها میپردازیم.

عفونت مثانه 

عفونت مثانه بیشتر در اثر انتقال باکتری های موجود در مدفوع از طریق میزراه((مسیر خروجی ادرار از مثانه)) به داخل مثانه یا رکود ادرار در مثانه ایجاد میشوند. مهمترین علامت آن سوزش و تکرر ادرار است. عفونت مثانه همچنین میتواند با علائم عمومی مانند : خستگی و بی حالی ، تب و لرز ، و ضعف حافظه( در افراد مسن) خود را بروز دهد. مانند سایر عفونت های ادراری ، در این حالت نیز ادرار کف آلود و بد بو ، وجود خون در ادرار و احساس تکرر و عدم توانایی در دفع ادرار و یا ادرار قطره قطره نیز ممکن است دیده شود. عفونت مثانه اگر درمان نشود میتواند به سرطان مثانه تبدیل شود.

عفونت کلیه 

عفونت کلیه معمولا به دنبال عفونت مثانه ایجاد میشود. که میتواند ناشی از بازگشت ادرار از مثانه به کلیه باشد. بازگشت ادرار از مثانه به کلیه یک اختلال است که در اثر نقص ساختاری در حالب ها((مسیر خروج ادرار از کلیه ها به مثانه)) یا تاخیر در دفع ادرار و نگهداشتن ادرار در مثانه به وجود میاید. معمولا قبل از ابتلا به عفونت کلیه ، مثانه ها به عفونت دچار شده اند و این عفونت مثانه به کلیه ها سرایت میکند. در واقع عفونت کلیه را میتواند یک عفونت ادراری ثانویه در نظر گرفت. عفونت کلیه ها میتوانند باعث اختلال در کارکرد کلیه ها، افزایش خطر سنگ کلیه و نیز عفونت های عمومی شود. (سنگ های استروویتی یکی از سخت ترین سنگ های کلیوی هستند که در اثر عفونت کلیه ها ایجاد میشوند.)

عفونت پیشابراه 

عفونت پیشابراه معمولا در اثر عفونت های مقاربتی به وجود میاید و میتواند در ناحیه پرینه نیز آثاری مانند قرمزی ، خروج چرک از پیشابراه نیز دیده شود. عفونت پیشابراه میتواند با سوزش شدید ادراری ، خروج چرک از پیشابره هنگام دفع ادرار ، خونریزی و نیز تورم و قرمزی در آلت تناسلی مردان همراه باشد. عفونت پیشابراه معمولا نسبت به سایر انواع عفونت ادراری از علائم مشخص تر و شدیدتری برخوردار است.

درمان دارویی عفونت ادراری 

درمان های دارویی عفونت ادراری میتواند شامل آنتی بیوتیک ها ، ضد التهاب ها و مسکن های مختلف باشد. برای درمان این بیماری پی بردن به علت و نوع عفونت میتواند در روند درمان بیمار بسیار حایز اهمیت باشد و به روند درمان کمک کند. به طور کلی برای درمان عفونت ادراری از دارو هایی مانند جنتاماسین ،کوتریموکسازول ،نیتروفورانتوئین و ب ث ژ استفاده میشود. در ادامه به برسی نحوه مصرف ، عوارض جانبی و تاثیرات هرکدام از این دارو ها میپردازیم.( برای مطالعه بیشتر در مورد هر کدام از داروها روی آن کلیک کنید)

جنتامایسین 

جنتامایسین و سایر دارو های هم خانواده آن در درمان عفونت ادراری بسیار موثر هستند. علت استفاده از این دارو در عفونتهای ادراری دفع کلیوی این دارو است. ( جنتامایسین میتواند بدون هیچ تغیری توسط کلیه ها در ادرار دفع شود ) اما باید این نکته را خاطر نشان کرد که جنتاماسین دارای سمیت کلیوی است. جنتامایسین در گذشته به وفور استفاده میشد اما امروزه به علت مقاومت های دارویی و نیز داشتن عوارض زیاد ، استفاده از این دارو بسیار محدود شده است.
عوارض استفاده از جنتالمایسین شامل: سر گیجه و وزوز گوش ،خارش پوست، کهیر و مشکلات کلیوی است.

کوتریموکسازول 

کوتریموکسازول از دارو های مهم در درمان عفونت ادراری شدید و مقاوم به درمان میباشد. این دارو یک داروی ترکیبی از دو نوع آنتی بیوتیک است. این آنتی بیوتیک نیز به علت عوارض زیادی که داشته است امروزه استفاده از آن در حال محدود شدن میباشد اما در عفونت های ادراری همچنان از آن بهره میبرند.
عوارض کوتریموکسازول شامل حالت تهوع و استفراغ ، خارش و حساسیت پوستی ، مشکلات کلیوی و کبدی و …
کوتریموکسازول را نباید در دوران بارداری مصرف کرد.( منع مصرف بارداری دارد.)

نیتروفورانتوئین 

نیتروفورانتوئین یکی از دارو های پر کاربرد در درمان عفونت ادراری میباشد. این دارو پس از مصرف به سرعت و با غلظت بالا از راه ادرار دفع میشود. نیتروفورانتوئین یک داروی بسیار عالی در درمان عفونت ادراری تحتانی است. این دارو در مشکلات کلیوی منع مصرف دارد. جهت تحمل و جذب بهتر دارو توصیه میشود که همراه با غذا مصرف شود.
عوارض نیتروفورانتوئین شامل : تهوع استفراغ ، سردرد ، حساسیت پوستی ، تغییر رنگ ادرار به سمت نارنجی ، از جمله عوارض این دارو میباشد.

ب ث ژ 

تزرریق آمپول ب ث ژ در مثانه نیز از جمله یکی از درمان های مورد استفاده در عفونت ادراری است که در عفونت بینابینی مثانه کار برد دارد.
در این روش آمپول( ب.ث.ژ) از طریق سوند ادراری به داخل مثانه تزریق میشود. لازم به ذکر است که از این روش برای درمان با سایر آنتی بیوتیک ها نیز استفاده میشود.

درصورت تمایل به مطالعه اختصاص، میتوانید روی (درمان عفونت ادراری )کلیک کنید تا با تمامی روش های درمانی این بیماری و مزایا و معایب هر روش آشنا شوید.

درمانهای خانگی و پیشگیری از عفونت ادراری 

این درمان ها شامل توصیه هایی برای کمک به بهبود هرچه سریع تر و نیز پیشگیری از عفونت و سوزش ادراری است.

این راه کار ها بسیار در دسترس، ساده و بسیار تاثیر گزار میباشد. و شامل :

مصرف روزانه بیش از سه لیتر آب 

مصرف مایعات باعث افزایش جریان ادرار و شستشوی منظم مسیر های ادراری میشود. لازم به ذکر است که ادرار خاصیت اسیدی جزئی نیز دارد که به عنوان یک سد دفاعی عمل میکند.

مصرف غذاهایی که ادرار را اسیدی میکنند 

زغال اخته ، تمشک ، آبلیمو ، سیر و پیاز و … میتوانند از طریق اسیدی کردن ادرار در درمان و پیشگیر از ابتلا به عفونت ادراری و سوزش ادراری موثر باشد.

کاهش مصرف کافئین 

این مورد مخصوصا در بانوان مسن بیشتر حائز اهمیت است. زیرا کافئین از طریق تحریک مخاط لوله های ادراری میتواند محیط را برای تکثیر باکتری ها فراهم کند.((در بانوان پس از سن یائسگی لایه ها ی مخاطی نازک تر میشوند))

استفاده از دوش به جای وان 

استفاده از دوش به جای وان با کاهش احتمال انتقال باکتری های مقعد به سمت میزراه ، یکی از راه های پیشگیری از عفونت ادراری میباشد.

نظافت فردی 

شستن ناحیه پرینه بعد از اجابت مزاج یکی دیگر از راه های پیشگیری از عفونت ادراری است. زیرا همانطور که گفته شد مهمترین علت عفونت ادراری انتقال باکتری های روده به سمت مثانه است. نحوه صحیح شستشوی ناحیه ی پرینه از جلو به عقب است یعنی از سمت اندام جنسی به سمت مقعد.

تعجیل در تخلیه مثانه

رکود ادرار در مثانه محیط را برای تکثیر باکتری ها در مثانه را ایجاد میکند. لذا تخلیه مکرر ادرار امری واجب است و حتما لازم نیست مثانه در حد انفجار پر شود.((به قول یکی از بچه های تیم طلا نیست که هر چی بگذره گرونتر بشه ، بریز دور بره))

.

.

گرد آوره شده توسط گروه تحقیقاتی هیرو

بایگانی شده در سایت بیمار سلامت.