الانزاپین

الانزاپین یکی از داروهای مورد استفاده برای اختلالات روان پزشکی از جمله اختلال دوقطبی و سایکوز است. اما به ندرت مکن است برای اختلال اضطراب و وسواس شدید نیز استفاده شود. این دارو به صورت قرص، آمپول و شربت تولید میشود اما در ایران تنها قرص آن تولید و تجویز میگردد. قرص های این دارو معمولا بدون خط است و نباید نصف شوند لذا در انواع دوز ( 2.5 ، 5، 10 و 15 ) تولید میشود تا احتیاجی به نصف کردن نباشد. شایع ترین عوارض جانبی الانزاپین خواب آلودگی، بی حالی، سرگیجه، سوء هاضمه، یبوست، پرخوری و چاقی است.
در ادامه و در سایت بیمار سلامت به برسی تمامی موارد مصرف، منع مصرف، مقدار مصرف، تداخلات دارویی و عوارض الانزاپین میپردازریم.

الانزاپین برای چیست

الانزاپین یکی از داروهای دسته ضد سایکوز ها است که برای درمان اسکیزوفرنی و اختلالات دو قطبی ( Bipolar ) استفاده میشود. گاهی ممکن است این دارو برای اختلال وسواس اجباری، اضطراب ها شدید و مانیا نیز تجویز شود. که چندان رایج نیست. درمان با الانزاپین باید با حداقل دوز ممکن اما متناسب با نوع اختلال شروع شود.( اثر بخشی درمان با این دارو در دوز های پایین بیشتر است و بهتر میتواند تحمل شود.)

موارد منع مصرف

به طور کلی الانزاپین منع مصرف مطلقی ندارد ولی در بیماران دیابتی، افرادی با سابقه تشنج، بیمار های قلبی و همچنین بیماری های عروق مغزی باید با احتیاط مصرف شود. همچنین در بیماران با مشکلات حاد کلیوی و کبدی نیز دوز دارو باید حتما توسط پزشک و بر اساس وضعیت جسمی و عملکرد کبدی تنظیم شود.

تداخلات دارویی

به طور کلی دیازپام و داروهای ضد فشار خون، میتوانند موجب افزایش افت فشار خون طی درمان با الانزاپین شوند. همچنین کاربامازپین، ریفامپین و امپرازول و نیکوتین میتواند باعث افزایش دفع الانزاپین و کاهش اثر بخشی آن شوند.

نحوه و مقدار مصرف الانزاپین

مقدار مصرف این دارو بستگی به سن فرد و نوع اختلال فرد دارد. طول درمان نیز ممکن است با توجه به پاسخ درمانی متفاوت باشد. به طور کلی نحوه و مقدار مصرف الانزاپین در بزرگسالان از قرار زیر است:

• • برای اختلالات دو قطبی: در اختلالات دو قطبی معمولا درمان را با روزی یک قرص الانزاپین 2.5 یا 5 شروع میکنند. در صورت عدم دستیابی به پاسخ درمان دوز آن را حداکثر تا 15 میلی گرم افزایش میدهند. بهترین زمان برای مصرف این دارو شب ها است و میتوان آن را با یا بدون غذا مصرف کرد.

• • برای اختلال اسکیزوفرنی : دوز معمول الانزاپین در اختلالات اسکیزوفرنی 10 میلی گرم است. اما میتواند دوز آنرا حداکثر تا 20 میلی گرم نیز افزایش یابد.( یک بار در روز)

• • برای اختلالات وسواس اجباری و اضطراب های :معمولا با نصف قرص الانزاپین 2.5 خط دار شروع میکنند و پس از چند روز یا چند هفته دوز آن را به یک قرص کامل افزایش میدهند. اما بعضی اوقات در مورد حاد دوز درمانی را با قرص های 5 میلی گرم شروع میکنند و معمولا با همان دوز ادامه میدهند.( در یک دوز واحد تجویز و مصرف شود.)

• • در مانیا ( سرخوشی کاذب و بیمار گونه): در این مورد برای ایجاد یک حالت رخوت زایی و کاهش علائم مانیا درمان را با قرص های الانزاپین 10 میلی گرم شروع میکنند.( مگر اینکه باعث ایجاد بی قراری متناقض همراه شود که در این صورت دوز شروع را پایین تر میاورند.) معمولا حداکثر دوز درمانی الانزاپین برای اختلال مانیا 15 میلی گرم است.( بهتر است در اوایل شب مصرف شود.)

لازم به ذکر است که تمامی مقادیر گفته شده در سمت بالا مربوط به بزرگسالان است و در کودکان مقدار مصرف الانزاپین باید بر اساس وزن آنها و توسط پزشک تنظیم شود.

عوارض جانبی الانزاپین

شایع ترین عوارض جانبی الانزاپین شامل خواب آلودگی، سرگیجه و خارش پوست است که معمولا در روز های اول درمان مشاهده میشود. سایر عوارض جانبی این دارو شامل موارد زیر است اما لزئما در همه افراد مشاهده نمیشود:

• • یبوست

• • افزایش ضربان قلب و فشار خون

• • اختلال در حافظه

• • افزایش اشتها و چاقی

• • التهاب ملتحمه چشم

• • افزایش احتمال ابتلا به تنبلی چشم

• • اختلال نعوظ در مردان

• • کاهش میل جنسی ( در هر دو جنس)

• • سرفه و التهاب گلو

• • افزایش قند خون

• • کاهش تعداد گلبول های سفید

• • سندرم پارکینسونیسم و نورولپتیک که با علائمی مانند سفتی و خشکی عضلات، کندی حرکات و تنگی نفس همراه است

هرچند امکان ابتلا به سندرم نرولپتیک و پارکینسونیسم در اثر مصرف آلانزاپین بسیار کم است اما در مصارف طولانی مدت ممکن است برای پیشگیری از این عارضه همراه با الانزاپین ، بیپریدین نیز تجویز میشود.

هشدار: در صورت مشاهده علائمی مانند تنگی نفس، لرزش شدید بدن، سختی در انجام حرکات ارادی و سفتی عضلات گردن و تنه، مصرف دارو را موقتا قطع کنید و به پزشک خود اطلاع دهید.

وضعیت مصرف الانزاپین در بارداری و شیردهی

مصرف الانزاپین در دوران بارداری با توجه به وضعیت فرد و مشورت با متخصص زنان بلامانع است.
الانزاپین میتواند داخل شیرمادر ترشح شود، اما مقدار آن بسیار جزئی است. لذا مصرف آن با رعایت احتیاط بلامانع است.

توصیه های درمانی

• • از قطع مصرف الازاپین به صورت ناگهانی جدا خود داری کنید. زیرا این دارو میتواند درجاتی از وابستگی ایجاد کند و قطع ناگهانی آن باعث ایجاد بی قراری، اضطراب و پرخاشگری میشود.

• • قطع مصرف الانزاپین باید با مشورت پزشک و با کاهش تدریجی دوز دارو انجام شود.

• • از نصف کردن قرص های بدون خط این دارو اجتناب کنید.( میتواند سبب ایجاد سوء هاضمه شود.)

• • در طول درمان های طولانی مدت با این دارو انجام آزمایشات عملکرد کبدی و شمارش گلبول های سفید الزامی است.

• • برای رفع خشکی دهان میتواند از آدامس استفاده کنید.( ترجیحا آدامس های بدون قند.)

• • دارو را هر بار سر یک زمان خواص مصرف کنید.( ترجیحا چند ساعت قبل از زمان خواب)

.

سایر داروهای مشابه

• • ریسپریدون

• • ترانکوپین

• • هالوپریدول

• • کلوزاپین

.

پایان مقاله
ناشر: سایت بیمار سلامت
با تشکر از همکاری گروه تحقیقاتی و مطالعاتی بیمار سلامت