سرخک یک بیماری ویروسی است که سیستم تنفسی را درگیر میکند و میتواند بسیار مهلک باشد. این بیماری در هر سنی میتواند ایجاد شود اما در کودکان کمتر از 5 ساله بسیار خطرناک است. خوشبختانه به علت پیشرفت روش های واکسیناسیون در کشور ما به راحتی قابل درمان و پیشگیری است اما در کشور هایی با سیستم بهداشت و درمان بیشتر از 25درصد موارد ابتلا به این بیماری منجر به فوت میشود.
واکسن سرخک در سن 12و 18 ماهگی برای کودک تزریق میشود. تزریق این واکسن در دوران بارداری ممنوع است. این واکسن(MMR) میتواند ایمنی97 درصدی ایجاد کند و در 3 درصد دیگر افراد این بیماری به صورت بسیار خفیف بروز میکند. در ادامه در سایت بیمار سلامت به برسی علائم، راههای انتقال ،درمان و نحوه واکسیناسیون سرخک میپردازیم.
علائم سرخک
این بیماری دوره کمون( دوره نهفتگی) نسبتا طولانی دارد و میتواند 10 الی 14 روز بدون علامت باقی بماند. پس از این دوره سرخک خود را با علائمی مانند علائم سرماخودگی نشان میدهد و پس از چند روز علائم اختصاصی سرخک خود را نشان میدهد. این علائم شامل موارد زیر میباشد:
علائم اولیه:
- تب
- سرفه
- بی حالی
- آب ریزش بینی
علائم ثانویه:
این علائم معمولا چند روز بعد از علائم اولیه ظاهر میشوند:
- راش(ضایعات پوستی) پوستی قرمز رنگ
- لکه های سفید و دایره ای داخل دهان
- خارش
- قرمزی چشم ها (به دنبال التهاب ملتحمه چشم ایجاد میشود)
- ظاهر شدن لکه های قرمز در کف دست ها و پاها
سرخک میتواند در افرادی با نقص سیستم ایمنی و یا کودکان دچار سوء تغذیه باعث کوری، ذات و ریه و عفونت مغزی شود. این بیماری در افرادی با کمبود ویتامین A میتواند خطرناک باشد و مکمل ویتامینA یکی از درمان های این بیماری است. ابتلا به سرخک در دوران بارداری میتواند منجر به سقط جنین، زایمان زود هنگام و تولد نوزادان با وزن پایین شود. لذا ملاقات زنان باردار با افراد دارای سرخک اکیدا ممنوع میباشد.
راه های انتقال سرخک
این بیماری میتواند از طریق تنفس ، تماس با ترشحات تنفسی، تماس با پوست فرد مبتلا و تماس با خون و ادرار اتقال یابد. سرخک بسیار مسری است و ویروس آن میتواند بر روی اشیا تا دو ساعت زنده بماند و برای مدت های طولانی در هوا معلق بماند.
دوره کمون( نهفتگی) بیماری 10الی 14 روز است و بیماری میتواند از4 روز قبل از شروع علائم تا 5 روز پس از بهبودی نشانه ها، مسری باشد و انتقال یابد. طول درمان سرخک معمولا حدود 14 روز میباشد.
عوارض سرخک
این بیماری معمولا به طور کامل بهبود میابد و حتی به درمان خاصی نیز نیاز ندارد. اما در برخی شرایط مانند کودکان کمتر از5 سال و افراد مسن شدت بیماری بالا است. سرخک در صورت عدم درمان مناسب میتواند خطرناک باشد و عوارض مختلفی مانند اختلالات بینایی، عفونت مغز و ذات ریه ایجاد کند.
افراد مبتلا به ایدز باید حتما نسبت به واکسیناسیون اقدام کند. ابتلای مادران باردار به سرخک میتواند برای جنین بسیار خطرناک باشد و منجر به سقط جنین شود.
درمان سرخک
سرخک در بسیاری از موارد احتیاجی به درمان خواصی ندارد. اما در کودکان زیر 5 سال و افراد مسن ممکن است با یک سری درمان های ساده شامل استفاده از آنتی بیوتیک های مختلف و ویتامین ها باشد. در ادامه به برسی هر کدام از این درمان ها میپردازیم:
ویتامین آ
ویتامین آ یکی از اصلی ترین ویتامین هایی است که در درمان سرخک استفاده میشود. لازم به ذکر است این ویتامین محلول در چربی است یعنی دفع آن میتواند مشکل باشد و در صورت استفاده زیاد از آن میتواند باعث مسمومیت شود. 99 درصد این ویتامین در کبد ذخیره میشود و 1 درصد آن در چشم ها ذخیره میشود. ویتامین آ میتواند به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کند ولی وظیفه اصلی آن کمک به بینایی دقیق تر و دید در شب است. دلیل تاثیر آن در درمان سرخک و برخی دیگر از بیماری ها مانند پسوریازیس کاملا مشخص نیست اما میتواند در درمان آن ها بسیار موثر باشد. مصرف مکمل ویتامین آ در زنان باردار باید با احتیاط همراه باشد. از عوارض و علائم مسمومیت با این ویتامین میتوان به حالت تهوع، دو بینی و مسمومیت کبدی و ورم اندام ها اشاره کرد.
آنتی بیوتیک
در درمان سرخک از آنتی بیوتیک های مختلفی استفاده میشود. ولی همانطور که گفته شد دلیل ایجاد این بیماری نوعی ویروس است و آنتی بیوتیک ها روی ویروس ها هیچ تاثیری ندارند. علت استفاده از آنتی بیوتیک ها در سرخک جلوگیری و یا نابودی عفونت های باکتریایی است.
آنتی بیوتیک ها فقط در زمان که بیماری شدید باشد و باعث ضعف بدن شود و یا اینکه دوره بهبودی طولانی شده باشد مصرف میشوند. زیرا عفونت های شدید ویروسی میتواند زمینه را برای عفونت های باکتریایی فراهم کند. در درمان سرخک معمولا از آنتی بیوتیک های سیستمیک و وسیع الطیف مانند سفازولین، سفتریاکسون و… استفاده میشود. عوارض عمومی آنتی بیوتیک ها شامل اسهال، خارش پوست، گاهی سوزش معده میباشد. این دارو را باید حتما زیر نظر پزشک استفاده شوند.
آپوتل
آپوتل همان استامینوفن قابل تزیق با دوز یک گرم است. نام های دیگر این دارو تایلوفن و پاراستامل میباشد. در کاهش درد و کاهش تب از آن استفاده میشود این دارو میتواند در سرخک برای کاهش تب بالا در کودکان استفاده شود. پاراستامول دارای عوارضی همچون: خارش، مسمومیت کبدی، خواب آلودگی است.( در صورت تمایل به مطالعه بیشتر روی کلمه آپوتل کلیک کنید)
واکسن
واکسن معمولا نقش محافظتی و پیشگیری از سرخک را دارد و در درمان این بیماری نقش چندانی ندارد. امروزه برای پیشگیری از سرخک از واکسن MMR است. این دارو باعث ایمنی در برابر سرخک، سرخچه و اوریون میشود و در سن 12 ماهگی و 18 ماهگی برای کودکان تزریق میشود. این واکسن 97 درصد ایمنی در برابر سرخک میدهد. اما متاسفانه برخی از والدین به علت شایعات حول این واکسن از تزریق آن برای کودکان خود اجتناب میکنند و این امر باعث افزایش تعداد مواد ابتلا به سرخک نسبت به دهه های گذشته است.
شایعات واکسن MMR
در سال 1998 گروهی از محققین اظهار کردند که واکسن MMRباعث ابتلا به بیماری اوتیسم میشود. پس از آن از طرف سازمان های بسیاری از جمله سازمان بهداشت جهانی(WHO) بر روی این موضوع تحقیق کردند. افراد زیادی از این سازمان ها مسئول تحقیق بر روی اوتیسم و ارتباط آن با واکسن سرخک شدند ولی هیچ ارتباطی بین اوتیسم و واکسن پیدا نشد. همچنین این تحقیقات نشان داد که اوتیسم تا حد زیادی ژنتیکی است و ارتباطی با عوامل محیطی ندارد. اوتیسم نوعی بیماری روانشناختی است و باعث غوطه ور شدن فرد در دنیای خیالی خود میشود. این افراد تعاملات اجتماعی اندکی دارند و معمولا گوشه نشین هستند افراد بسیاری درجات خفیف از این بیماری را دارند و بسیاری از آن ها نیز افراد مهم و سرشناسی بوده اند.
تحقیقات جدیدتر نشان میدهند که در اجتماعاتی که از تزریق واکسن خود داری میکنند هنوز ابتلا به اوتیسم بالا است و حتی در حال افزایش میباشد. این تحقیقات نشان میدهند که MMR هیچ ارتباطی با اوتیسم ندارد.
حرف آخر :
سرخک یک بیماری ویروسی است که سیستم تنفسی را درگیر میکند علائم اولیه آن شباهت فراوانی به سرماخوردگی دارد . این بیماری گاهی نیز به علت شباهت لکه های قرمزی که روی پوست ایجاد میکند با سرخچه اشتباه گرفته میشود اما علت سرچه نوعی ویروس دیگر است و علائم آن خفیف تر از سرخک میباشد. در پیشگیری از هر دو ی این بیماری ها واکسنMMR بسیار موثر است.
گرد آوری شده توسط گروه تحقیاتی هیرو
کلیه حقوق این مطلب مطعلق به سایت بیمار سلامت میباشد.
