آلپرازولام یکی از پرمصرف ترین داروهای دسته بنزودیازپین ها میباشد. این دارو از طرف سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان اضطراب و پانیک تایید شده است. از آلپرازولام به عنوان داروی خواب آور و آرام بخش نیز استفاده میشود ولی چندان رایج و مورد تایید نیست.( داروهای بهتر با عوارض کمتر وجود دارد.) شایع ترین عوارض جانبی این دارو شامل: خواب آلودگی، کاهش میل جنسی، بی رمقی، مشکلات گوارشی و سرگیجه میباشد. عوارض این دارو در سالمندان و کودکان بیشتر است.
در ادامه و در سایت بیمار سلامت به برسی تمامی موارد مصرف، منع مصرف، تداخلات دارویی، نحوه و مقدار مصرف و عوارض جانبی آلپرازولام میپردازیم.
آلپرازولام برای چیست/ موارد مصرف
آلپرازولام یک بنزودیازپین کوتاه اثر است که عمدتا برای اختلال اضطراب فراگیر (GAD) انواع پانیک، بی خوابی ناشی از استرس و اضطراب استفاده میشود. برخی از اوقات این دارو در بیماران مبتلا به فشار خون بالا که تا حدودی فشار خون بالای آنها ناشی از تنش و استرس باشد نیز تجویز میگردد.
موارد منع مصرف
آلپرازولام در دوران بارداری ،شیردهی و بیماران مبتلا به گلوکوم ( نوعی بیماری چشمی) منع مصرف کامل دارد. همچنین در افرادی با سابقه اعتیاد، افکار خودکشی و مشکلات تنفسی نیز مصرف آلپرازولام باید با احتیاط همراه باشد. در سالمندان درمان با این دارو باید با حداقل دوز ممکن شروع شود و ادامه یابد.
تداخلات دارویی
یکی از مشکلات آلپرازولام نسبت به سایر هم خانواده هایش تداخلات دارویی زیاد آن است. به طور کلی مصرف آلپرازولام با داروهای زیر مخصوصا در صورت درمان های طولانی مدت خطر مسمومیت های دارویی افزایش میدهد:
-
- داروهای ضد قارچ دسته آزول ها شامل فلوکونازول، کتوکونازول، ایتراکونازول و …
- داروهای ضد تشنج شامل کاربامازپین، فنی توئین ، فنوباربیتال، کلونازپام، دیازپام و …
- برخی داروهای ضد افسردگی شامل فلووکسامین، فلوکستین، نورتریپتیلین، ایمی پرامین، آمی تریپتیلین
- سایمتدین
- برخی آنتی بیوتیک ها شامل :ریفامپین، کلاریترومایسین، ازیترومایسین و اریترومایسین
- آنتی هیستامین ها ( از جمله کلرفیرامین، دیفن هیدارمین، سیتریزین و …)
- مسکن های مخدر و داروهای بی هوشی
نحوه و مقدار مصرف آلپرازولام
نحوه و مقدار صحیح مصرف آلپرازولام بسته به نوع اختلال یا بیماری از قرار زیر میباشد:
-
- برای درمان اختلال اضطراب : درمان معمولا با نصف قرص آلپرازولام 0.5 سه بار در روز شروع میشود. در صورت عدم دستیابی به پاسخ درمانی مقدار دارو را تا یک قرص کامل( 0.5 یا 1 میلی گرم) سه بار در روز افزایش میدهند.( افزایش میزان دارو به آرامی و طی چند هفته انجام میشود.)
- برای درمان اختلال هراس و پانیک: درمان با قرص های 0.5 میلی گرم سه بار در روز شروع میشود. در صورت عدم دستیابی به درمان دوز ، دوز هر وعده را به 1 تا 2 میلی گرم میرسانند.( آلپرازولام 2 به سختی یافت میشود و نمونه ایرانی ندارد.)
- برای درمان مشکلات خواب ناشی از استرس: از نصف یک قرص آلپرازولام 0.5 قبل از خواب استفاده میشود. در صورت عدم دستیابی به پاسخ درمان مقدار آن را حداکثر به یک عدد قرص آلپرازولام 1 قبل از خواب میرسانند. ( یک ساعت قبل از خواب)
عوارض جانبی آلپرازولام
شایع ترین عوارض جانبی آلپرازولام شامل خستگی، خواب آلودگی، کاهش میل جنسی، یبوست، بی اشتهایی ( در برخی موارد پرخوری) و خارش پوست است. سایر عوارض جانبی این دارو شامل موارد زیر میباشد:
-
- دلیریوم( اختلال در اعمال شناختی و کاهش هوشیاری)
- احتقان بینی
- خشکی دهان
- سردرد و تاری دید
- تهوع و استفراغ
- اختلال در حفظ تعادل
- اختلال در تمرکز
- ادم اندام ها
- گر گرفتگی و گز گز دست ها و پاها
وضعیت مصرف آلپرازولام در بارداری و شیردهی
مصرف این دارو در دوران بارداری ممنوع است و در رده D بارداری میباشد. آلپرازولام توانایی عبور از جفت و ترشح شدن در شیرمادر را دارد. لذا در دوران شیردهی نیز توصیه نمیشود.( مگر آنکه نوزاد یا کودک از شیرمادر گرفته شود.)
هشدار ها و توصیه های درمانی
- بهتر است دارو را زمانی که برای خوابیدن آماده میشود مصرف کنید.( مقاومت در برابر خواب پس از مصرف داروهای خواب آور میتواند نتیجه معکوس داشته باشد و باعث بیخوابی های مقاوم به سار داروها شود.)
- از مصرف خودسرانه این دارو جدا خودداری کنید( آلپرازولام میتواند سریعتر از سایر هم خانواده هایش باعث ایجاد وابستگی شود.)
- در صورت مصرف طولانی مدت این دارو، دوز دارو باید به تدریج و در فواصل حداقل هر سه روز کاهش یابد.
- تجویز و مصرف این دارو در افرادی با سابقه اعتیاد و سوء مصرف دارو توصیه نمیشود
.
سایر داروهای مشابه
پایان مقاله
ناشر: سایت بیمارسلامت
با تشکر از گروه مطالعات و تحقیقاتی هیرو
