دیفن هیدرامین یک آنتی هیستامین نسل یک است که عموما برای درمان آلرژی از آن استفاده میشود. این دارو میتواند برای درمان سرفه ، بهبود علائم سرماخوردگی و درمان برخی از انواع اختلال خواب به کار برود. دیفن هیدارامین به صورت ، شربت ، قرص و آمپول تولید میشود که قرص و شربت آنرا میتوان بدون نسخه تهیه کرد اما برای تهیه آمپول آن نسخه پزشک الزامی است.
در ادامه و در سایت بیمار سلامت به برسی تمامی موارد مصرف ،منع مصرف ، تداخلات دارویی ، نحوه و مقدار مصرف و عوارض جانبی آمپول ، قرص و شربت دیفن هیدارمین میپردازیم.
موارد مصرف / قرص ، شربت و آمپول دیفن هیدرامین برای چیست
دیفن هیدرامین یک آنتی هیستامین است که اختصاصا دارویی برای تخفیف علائم آلرژی است. اما استفاده از آن برای درمان سرفه های بدون خلط و بهبود علائم سرماخوردگی نیز رایج است. گاهی از اوقات از این دارو به عنوان یک آرام بخش و خواب آور کوتاه اثر نیز استفاده میشود.( برای اثرات آرام بخشی و یا خواب آوری معمولا از آمپول و یا قرص دیفن هیدرامین استفاده میشود و شربت آن برای سایر مقاصد درمانی مصرف بیشتری دارد.)
موارد منع مصرف
در افرادی که به سایر آنتی هیستامین ها نظیر سیتریزین ، لوراتادین و … حساسیت دارند ، دیفن هیدرامین منع مصرف کامل دارد. همچنین در افراد مبتلا به آسم ،زنانی که در دوران شیردهی قرار دارند و نوزادان نارس ، نباید از این دارو استفاده کرد.
در افراد مبتلا به بیماری آب سیاه ، اختلالات کبدی و پرکاری تیروئید ، بزرگی پروستات و فشار خون بالا ، مصرف تمامی اشکال دیفن هیدرامین ( قرص ، شربت و آمپول ) باید با احتیاط صورت بگیرد.
تداخلات دارویی
مصرف داروهایی نظیر ضد اضطراب ها ، آرام بخش ها ، داروهای ضد تشنج و مخدر ها با دیفن هیدرامین تداخلات دارویی دارند و میتوانند موجب افزایش عوارض جانبی هم شوند. همچنین مصرف الکل با داروهای دسته آنتی هیستامین از جمله کلرفیرامین و دیفن هیدرامین میتواند باعث افزایش خطر مسمومیت دارو شود که علائمی مانند گشادی مردمک ها ، گیجی و منگی و کاهش سطح هوشیاری همراه است.
نحوه و مقدار مصرف
نحوه مصرف این دارو بستگی به شکل آن دارد. دیفن هیدرامین غالبا به صورت شربت و قرص های 25 میلی گرمی و به صورت خوراکی سه الی چهار بار در روز مصرف میشود. اما این دارو به صورت آمپول های 50 میلی گرمی نیز تولید میشود که به صورت عضلانی و یا وریدی تجویز و مصرف میشود. استفاده از آمپول دیفن هیدرامین چندان رایج نیست و بیشتر در موارد اورژانسی و یا در مواردی که نتوان داروهای خوراکی را تجویز کرد مورد استفاده قرار میگیرد. آمپول و قرص دیفن هیدرامین نسبت به شربت آن اثرات خواب آوری و آرام بخشی بیشتری ایجاد میکند. لذا بهتر است در تجویز و مصرف آنها احتیاط کرد.
مقدار مجاز مصرف این دارو میتواند بسته به نوع بیماری و هدف درمانی متفاوت باشد. اما به طورکلی در بزرگسالان میتواند میتواند به صورت 25 میلی گرم ( دو قاشق شربت یا یک عدد قرص ) هر 6 تا 8 ساعت یک بار مصرف شود. در کودکان کمتر از 10 کیلو گرم بهتر است دوز دارو توسط متخصص کودکان تنظیم شود. در کودکانی با وزن بیشتر از 10 کیلو گرم ، دوز دارو نصف دوز لازم برای بزرگسالان است و بهتر است به صورت شربت استفاده شود. ( یک قاشق شربت هر 6 تا 8 ساعت)
عوارض جانبی دیفن هیدرامین
دیفن هیدرامین دارویی نسبتا سازگار است و عوارض جانبی چندانی ندارد. مهمترین و شایع ترین عوارض این دارو شامل خواب آلودگی، کسالت، اشکال در تمرکز و خشکی دهان است که در اوایل طول درمان مشاهده میشود و پس از قطع مصرف دارو از بین میروند. اما به طور کلی عوارض جانبی دیفن هیدرامین میتواند شامل موارد زیر باشد:
-
- گیجی و اختلال در راه رفتن
- برافروختگی پوست
- تشنج
- تپش قلب
- وز وز گوش
- سوزش اداراری
- یبوست ، درد سر دل و استفراغ
- کهیر و خارش پوست
- آنمی همولیتیک و کاهش تعداد گلبول های سفید
-
تمامی عوارض بالا غالبا در همه افراد مشاهده نمیشود و عوارضی مانند تشنج ، کاهش سطح هوشیاری و آنمی همولیتیک معمولا در اثر مصرف بیش از حد دیفن هیدرامین و مسمومیت دارو مشاهده میشود. ( عوارض جانبی این دارو در کودکان زیر یک سال و افراد سالمند بیشتر مشاهده میشود.)
وضعیت دیفن هیدرامین در دوران بارداری و شیردهی
دیفن هیدرامین میتواند در شیر مادر ترشح شود لذا در دوران شیردهی مخصوصا در صورتی که کودک زیر 6 ماه باشد ، توصیه نمیشود.
- داروی دیفن هیدرامین به نور حساس است لذا شربت و آمپول آن را باید در ظرف مخصوص خود و دور از نور خورشید نگهداری کنید.
- آمپول این دارو میتواند باعث تحریک بافتی شود لذا در قبل از تزریق وریدی آن لازم است حتما رقیق شود.
- دیفن هیدارمین در ابتدای درمان میتواند سبب خواب آلودگی شود. لذا از فعالیت هایی که نیازمند هوشیاری کامل است بپرهیزید.
- این دارو میتواند باعث حساس شدن پوست به نور خورشید شود لذا طی درمان با این دارو از قرار گفتن طولانی زیر آفتاب خودداری کنید.
تفاوت دیفن هیدرامین کامپاند و ساده
در دیفن هیدرامین کامپاند ترکیبات دیگری نظیر سدیم سیترات ، کلرور آمونیوم و منتول وجود دارد که علاوه بر خاصیت ضد سرفه و ضد آلرژی ، خواص ضد احتقان و خلط آور نیز به دیفن هیدارامین میدهد. نوع کامپاند این دارو در افراد مبتلا به اختلالات کلیوی و کبدی منع مصرف کامل دارد. نوع کامپاند این دارو دفع سخت تر و عوارض جانبی بیشتری دارد.و توصیه میشود به صورت کوتاه مدت و در دوز های پایین استفاده شود.
.
.
سایر داروهای مشابه
پایان
ناشر مجله پزشکی بیمار سلامت
با تشکر از گروه تحقیقاتی و مطالعاتی هیرو