فوروزماید یا همان لازیکس یکی از داروهای مدر ( ادرار آور) است که به صورت آمپول و قرص های 20، 40 و 80 میلی گرمی تولید میشود. این دارو عمدا برای کاهش فشار خون های بالا و مقاوم به درمان استفاده میشود. اما در ادم ریوی، نارسایی احتقانی قلب، هیرکالمی و … نیز تجویز و مصرف میشود. مهمترین عوارض جانبی فوروزماید اسهال، افت فشار خون و خشکی دهان و خطرناک ترین عرضه آن هیپوکالمی( افت پتاسیم خون) میباشد.
در ادامه و در سایت بیمار سلامت به برسی کلیه موارد مصرف، منع مصرف، نحوه و مقدار مصرف، تداخلات دارویی، داروهای جایگزین و عوارض جانبی قرص و آمپول فوروزماید میپردازیم.
قرص و آمپول فوروزماید برای چیست
فوروزماید یا همان لازیکس داروی مدر است که اثر اختصاصی آن در درمان ادم و اضافه بار مایعات ناشی از نارسایی احتقانی قلبی و نارسایی کلیه ها است. ولی مهمترین مورد مصرف این دارو پایین آوردن فشار خون های مقاوم به درمان و اورژانسی است. به طور کلی میتوان از قرص و آمپول لازیکس ( فوروزماید ) در موارد زیر استفاده میشود:
-
- فشارخون بالا
- ادم ریه
- نارسایی احتقانی قلب
- هیپرکالمی( پتاسیم خون بالا)
- هیپوناترمی ( کمبود سدیم خون)
- آسیت
- بیماری SIADH ( ترشح بیش از حد هورمون ضد اداری)
- برای کاهش عوارض بیماری AKI( آسیب های کلیوی که باعث کاهش برونده ادراری میشود)
آمپول لازیکس یا همان فوروزماید 20 برای موارد اورژانسی استفاده میشود و عموما یک داروی بیمارستانی است. آمپول این دارو به صورت وریدی و عضلانی قابل تزریق است اما تزریق وریدی آن بیشتر توصیه میشود. قرص فوروزماید به سه شکل 20 ، 40 و 80 میلی گرمی تولید میشود و برای استفاده بلند مدت در درمان و کنترل ادم اندام ها ( دست و پاها) آسیت و نارسایی قلب و فشار خون های بالا مناسب است.
موارد منع مصرف
از آنجا که لازیکس میتواند موجب دفع پتاسیم و احتباس سدیم در بدن شود در هیپوکالمی(پایین بودن پتاسیم خون.) و هیپرناترمی(بالا بودن سدیم خون.) منع مصرف دارد. همچنین فوروزماید ( لازیکس) در بیماران دیابتی، اورمی( بالابودن اوره خون)، نقرس و سیروز کبدی باید با احتیاط مصرف شود. مصرف لازیکس در دوران بارداری و شیر دهی توصیه نمیشود.( رده C بارداری)
تداخلات دارویی
میتوان گفت که فوروزماید دارای تداخلات دارویی نسبتا زیادی میباشد. اما تداخلات آن عموما از نوع افزایش و یا کاهش اثر سایر داروها است. مهمترین تداخلات دارویی فروزماید شامل موارد زیر میشود:
-
- آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزیدی( مانند جنتامایسین، آمیکاسین، توبرامایسین و …)
- گلوکوکورتیکواستروئید ها ( مانند بتامتازون، دگزامتزون، پردنیزولون و …)
- برخی از انواع پنی سیلین ها مانند کاربنی سیلین و مزلوسیلین
- آمفوتریسین بی ( داروی ضد قارچ)
- لیتیم
- دیگوکسین
- وارفارین
مصرف همزمان فوروزماید و دیگوکسین باعث افزایش احتمال مسمومیت با دیگوکسین میشود. همچنین فروزماید میتواند باعث تقویت اثر داروهای ضد فشار خون شود لذا مصرف همزمان آنها باید با احتیاط همراه باشد.
نحوه و مقدار مصرف قرص و آمپول فوروزماید 20 و 40
مقدار مصرف فروزماید یا همان لازیکس به نوع بیماری، شدت آن و سلامت کلیه های بیمار بستگی دارد. به طور کلی فوروزماید لازم است برای تاثیر بهتر دوبار در روز تجویز شود( هر 12 ساعت یکبار). در درمان فشار خون از قرص فوروزماید 40( هربار نصف قرص یا یک عدد کامل) استفاده میشود. برای درمان آسیت و ادم ریوی از قرص های فوروزماید 80 یا 40 میلی گرمی آن استفاده میشود. در موارد اورژانسی از آمپول فوروزماید 20 استفاده میشود. نحوه استفاده از آمپول میتواند بنا به وضعیت بالینی فرد به صورت عضلانی و یا وریدی باشد. برای پایین آوردن فشار خون معمولا تنها یک آمپول تزریق میشود و در صورت لزوم برای ادامه درمان از دریپ لازیکس استفاده میشود. در مورد نارسایی احتقانی قلبی شدید و آسیت و ادم ریه لازم است آمپول فوروزماید هر روز ( روزی دوبار و هر بار یک عدد یا دو عدد) تا بهبود وضعیت بالینی تزریق شود.
عوارض جانبی قرص و آمپول فوروزماید
مهمترین عوارض جانبی فوروزماید ( لازیکس) شامل اسهال، درد شکم، خشکی دهان، افت فشار خون و سبکی سر است. اما به طور کلی میتواند عوارض زیر را داشته باشد
-
- کرامپ های شکمی
- افت فشار خون و سرگیجه هنگام ایستادن
- اختلالات شنوایی شامل وز وز گوش
- سرگیجه و سندرم منیر
- افزایش قند خون ( در بیماران مبتلا به دیابت فوروزماید باید با احتیاط مصرف شود.)
- افزایش اوره و چربی خون
- التهاب و خارش پوست و حساسیت به نور
- کاهش پتاسیم و منیزیم خون
- افزایش سدیم خون( هیپرناترمی)
- کاهش گذرای تعداد پلاکت ها و گلبول های سفید
خطرناک ترین عوارض جانبی فوروزماید یا همان لازیکس افزایش و کاهش الکترولیت ( سدیم، پتاسیم، منیزیم و …) خون است. از این رو افرادی که تحت درمان بلند مدت با لازیکس هستند باید از نظر سطح الکترولیت ها بخصوص کاهش پتاسیم( هیپوکالمی) مورد ارزیابی قرار گیرند.
(در صورت تمایل برای آشنایی با هیپوکالمی و نشانه ها و درمان آن روی آن کلیک کنید.)
هشدار ها
-
- در صورتی که تنها یک بار در روز از فورورزماید استفاده میکنید بهتر است هنگام صبح مصرف شود.
- بهتر است رژیم غذایی شامل پتاسیم فراوان باشد
- در صورت مشاهده گز گز اندام ها، ضربان قلبی نامنظم، گرفتگی های عضلانی و تهوع مصرف دارو را موقتا قطع کنید و به پزشک خود اطلاع دهید.
- در زمان شیردهی مصرف این دارو توصیه نمیشود.
- فوروزماید در رده C بارداری قرار دارد. لذا منع مصرف دارد و نباید مصرف شود.( مگر در شرایط بسیار خاص)
- در صورتی که از سایر داروهای دفع کننده پتاسیم نظیر جنتامایسین، آسپرین و… استفاده میکنید با پزشک خود در میان بگزارید.( ممکن است به داروهای جایگزین و مشابه برای فوروزماید احتیاج باشد.)
داروهای جایگزین و مشابه فوروزماید
بسیاری از داروهای مدر هستند که میتوانند از نظر عملکردی جایگزین فوروزماید یا همان لازیکس شوند. مهمترین داروهای جایگزین لازیکس شامل هیدروکلرتیازید، اسپیرونولاکتون و تریامترن اچ میباشند. برخی از این داروها نظیر اسپیرونولاکتون در برخی موارد مانند آسیت حتی میتواند همراه فوروزماید مصرف شود. البته لازم به ذکر است این دارو ها از نظر ساختار و نحوه اثر با یک دیگر متفاوت هستند و این تفاوت های جزئی عملکرد های اختصاصی آنها را نشان میدهد. مثلا در بیماری SAIDH اسپیرونولاکتون میتواند جایگزین بهتری برای فوروزماید باشد. در بیماران مبتلا به فشار خون که تحت درمان با دارهایی مانند لوزارتان و والسارتان هستند ، هیدروکلرتیازید میتواند داروی بهتری به عنوان جایگزین فروزماید باشد. در افرادی که در خطر تغیرات الکترولیتی هستند استفاده از تریامترن اچ در صورت موثر بودن و دستیابی به اهداف درمانی میتواند نسبت به داروهای دیگر بهتر باشد.
.
داروهای مشابه
- هیدروکلرتیازید
- تریمترن اچ
- اسپیرونولاکتون
- استازولامید
- آمیلوراید
.
.
پایان مقاله
ناشر: سایت بیمارسلامت
با سپاس از گروه مطالعاتی و تحقیقاتی هیرو