هالوپریدول یکی از معروفترین دارو های ضد سایکوز است که برای درمان پرخاشگری، اسکیزوفرنی، حملات اضطراب، پانیک و هذیان استفاده میشود. این دارو هم به صورت به صورت خوراکی ( قرص و شربت) و هم به صورت تزریقی ( آمپول ) تولید میشود. آمپول هالوپریدول را میتواند به هر سه صورت عضلانی، وریدی و زیرجلدی تزریق کرد. که در این بین تزریق عضلانی چندان رایج نیست چراکه شروع اثر کندی دارد ولی طول اثر آن افزایش میابد. قرص هالوپریدول رایج ترین فرم مصرف آن است که معمولا میتواند یک تا سه بار در روز تجویز شود. شربت این دارو نیز معملا در کودکان مصرف میشود. شایع ترین عوارض جانبی هالوپریدول شامل خشکی دهان، خواب آلودگی و سرگیجه، اختلالات نعوظ در مردان، افزایش وزن و اختلال در قاعدگی در زنان است. خطرناک ترین عارضه این دارو عوارض اکستراپارامیدال است که با علائمی مانند کندی حرکات، سفتی عضلات، بی قراری و علائم شبه پارکینسون همراه است.( میتواند عارضه ترک مصرف ناگهانی و مصارف طولانی مدت باشد.)
در ادامه و در سایت بیمار سلامت به برسی تمامی موارد مصرف، منع مصرف، تداخلات دارویی، نحوه و مقدار مصرف و عوارض هالوپریدول میپردازیم.
هالوپریدول برای چیست/ موارد مصرف
هالوپریدول برای مدیریت علائم مثبت اسکیزوفرنی مانند توهم و هذیان استفاده می شود. این دارو برای درمان اسکیزوفرنی، سندرم تورت، اختلالات رفتاری شدید در کودکان (مانند تحریک پذیری بیش از حد و انفجاری) و بیش فعالی در کودکان ( مشکل در حفظ توجه، پرخاشگری، بی ثباتی خلق، و اشکال در برقراری تعاملات اجتماعی) مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا است. هالوپریدول همچنین برای کمک به ترک الکل و نیز کنترل علائم دلریوم ( نوعی اختلال شناختی و عمکلردی ) نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
موارد منع مصرف
هالوپریدول در صورت وجود حساسیت مفرط به این دارو، بیماران مبتلا به پارکینسون، زوال عقل، بیماران مبتلا به کما، پرکاری های شدید تیروئید و افسردگی های شدید منع مصرف کامل دارد. همچنین این دارو باید در افراد سالمند، اختلالات کلیوی و کبدی، مشکلات شدید قلبی عروقی و بیماری آب سیاه ( گلوکوم) باید با احتیاط همراه باشد.
تداخلات دارویی
تداخلات داویی هالوپریدول شامل موارد زیر است.
- لودوپا
- لیتیوم( میتواند موجب آنسفالوپاتی شود)
- میتیل دوپا و لوودوپا ( باعث افزایش احتمال ابتلا به دمانس شود)
- تری هگزیفنیدیل( باعث کاهش تاثیر گذاری هالوپریدول میشود)
- برموکریپتین
- بوسپیرون
- کلیدیوم سی( باعث تشدید خواب آلودگی و بی حالی ناشی از هالوپریدول میشود)
نحوه و مقدار مصرف آمپول، قرص و شربت هالوپریدول
با توجه به موارد مصرف وسیع و نیز فرمول های مختلف این دارو که طول جذب و مدت اثر متفاوتی دارند، مقدار مصرف هالوپریدول باید متناسب با نوع بیماری و نوع فرمول شیمیایی این دارو و توسط پزشک تعیین شود. نحوه مصرف دارو نیز در فرم های خوراکی ( شربت و قرص) معمولا به صورت هر 8 یا 12 ساعت یکبار میباشد. آمپول هالوپریدول میتواند به صورت عضلانی، وریدی و حتی زیر جلدی تزریق شود. تزریق عضلانی این دارو جذب آهسته دارد ولی طول اثر آن زیاد است و ممکن است هر تزریق برای 1 الی 5 روز ( به به ترکیب شیمیایی) کافی باشد. تزریق وریدی هالوپریدول شروع اثر سریع دارد و در مواقع اورژانسی تزریق میشود.( بسته به وضعیت بیمار میتواند دفعات تزریق متفاوت باشد.)
عوارض جانبی هالوپریدول
شایعترین عوارض جانبی هالوپریدول شامل خواب آلودگی، بی حالی، سرگیجه، خشکی دهان و چشم ها، چاقی ، اختلالات قاعدگی در زنان و اختلال نعوظ در مردان است. اما میتواند عوارض زیر را نیز به همراه داشته باشد که رایج نیستند:
- کاهش اشتها و یبوست
- کاهش فشار خون
- فتوفوبی ( حساسیت به نور )
- سنگ صفرا( نادر است )
- تشنج ( نادر است و در اثر مصارف بیش از حد رخ میدهد)
- کاهش تعداد گلبول های سفید و کم خونی ( شایع نیست )
- خارش پوست ، آکنه و تعریق بیش از حد
خطرناکترین عوارض هالوپریدول ، عوارض اکستراپیرامیدال و شبه پارکینسون است که با علائمی مانند افزایش ضربان قلب، افت فشار خون، سفتی عضلات پشت و گردن، لرزش اندام ها و کاهش توانایی کنترل حرکات و درد قفسه سینه است.( در صورت مشاهده این علائم مصرف دارو را سریعا قطع کنید)
وضعیت مصرف در بارداری و شیردهی
مصرف هالوپریدول میتواند به جنین آسیب بزند و مصرف آن در دوران بارداری توصیه نمیشود.( رده C بارداری). همچنین این دارو میتواند داخل شیرمادر نیز ترشح شود لذا مصرف آن در دوران شیردهی ممنوع است.
.
سایر داروهای مشابه
- ترانکوپین
- تری فلوپرازین
.
پایان مقاله
ناشر: سایت بیمار سلامت
با تشکر از همکاری گروه مطالعاتی و تحقیقاتی هیرو
