گاباپنتین یک مسکن ضد تشنج است که در درمان صرع های خفیف( پارانشیال) و درد های نروپانی( عصبی) به صورت خوراکی و در قالب کپسول تجویز میشود. این دارو در دوران بارداری و شیردهی منع مصرف دارد. گاباپنتین به شکل کپسول های 100، 300 و 400 میلی گرمی تولید میشود. در ادارمه و در سایت بیمار سلامت به برسی موارد مصرف، منع مصرف و عوارض جانبی و هشدار های مصرف این دارو میپردازیم.
گاباپنیتن برای چیست /موارد مصرف
گاباپنتین در واقع یکی از دارو های ضد تشنج است که به تنهایی میتواند برای درمان صرع پارانشیال تجویز شود. این دارو همچنین به صورت درمان کمکی در انواع تشنج ها و صرع پیشرفته به کار میرود. گاباپنتین همچنین برای درمان درد های عصبی و نورآلژی های مختلف نیز به کار میرود. گاباپنتین تنها به صورت کپسول های 100 و 300 میلی گرمی تولید میشود( نمونه های خارجی آن به شکل کپسول های 400 و 600 میلی گرمی نیز تولید میشوند.) و به طور کلی در موارد زیر به کار میرود:
- میگرن
- سردرد تنشی
- سردرد خوشه ای
- نوروپاتی دیابتی
- دیسک کمر
- التهاب عصب سه قلو
- فلج بل
- درد های سیاتیک
- تسکین درد های ناشی از هرپس و زونا
- صرع
گاباپنتین درمان اصلی برای درمان صرع های خفیف میباشد و در سایر بیمار ها مانند سردرد خوشه ای ، سردرد تنشی و میگرن میتواند به عنوان درمان کمکی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین این دارو بهتر از دارو هایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن و … میتواند درد های عصبی را تسکین دهد. گاباپنتین برای درد های سیاتیکی ناشی از دیسک کمر میتواند بسیار موثر تر از برخی از مسکن ها باشد.
مکانیسم اثر
این دارو از طریق تاثیر بر گیرنده های گابا تاثیر خود را اعمال میکند ولی تاکنون هیچ مکانیسمی که توجیه کننده اثر این دارو باشد کشف نشده است. گاباپنتین عمدتا از طریق کلیه ها دفع میشود. این دارو احتمالا میتواند از جفت و سد مغزی عبور کند. نیمه عمر آن 5 تا 7 ساعت است.
موارد منع مصرف
به طور کلی این دارو نباید در موارد زیر مصرف شود.
- بارداری و شیر دهی
- نارسایی کلیه
- نارسایی کبد
- حساسیت به دارو
گاباپنتین عمدتا از راه کلیه ها دفع میشود لذا نباید در نارسایی کلیه حاد و یا مزمن مصرف شود. این دارو در رده C بارداری قرار دارد یعنی در دوران بارداری میتواند مضر باشد ولی در صورت استفاده محدود و زیر نظر پزشک ممکن است تجویز شود. همچنین در کودکان کمتر از 3 سال نیز تجویز گاباپنتین توصیه نمیشود.
مقدار مصرف گاباپنتین
این دارو تنها به صورت خوراکی و در قالب کپسول تولید میشود. میزان مجاز مصرف گاباپنتین بستگی به سن و نوع بیماری دارد. به طور کلی این دارو برای کنترل تشنج در کودکان به میزان10 تا 15 میلی گرم به ازای هر کیلو وزن بدن میتواند تجویز شود.( یعنی اگر کودک 20 کیلو باشد میتوان تا 300 میلی گرم گاباپنتین را طی 24 ساعت و در سه دوز منقسم برای او تجویز کرد. به عبارت دیگر هر بار یک کپسول گاباپنتین 100) در افراد بزرگسال و کودکان بزرگ تر از 13 سال میتوان 300 تا 600 میلی گرم دارو( یک تا دو عدد کپسول گاباپنتین 300) را تجویز کرد. این دارو در افراد بزرگسال میتواند سه بار در روز و حداکثر تا دوز 1800 میلی گرم تجویز شود.
عوارض گاباپنتین
این دارو نیز ممکن است مانند سایر دارو ها عوارضی را داشته باشد. معمولا عوارض گاباپنتین شامل موارد زیر است:
- یبوست
- تهوع و استفاغ
- خشکی دهان
- خواب آلودگی
- پرش عضلانی
- ورم اندام ها
- ناتوانی جنسی
- لکوپنی( کاهش گلبول های سفید)
در ادامه با برسی تداخلات دارویی و مسمومیت با این دارو میپردازیم.
تداخلات دارویی
گاباپنتین تداخل دارویی چندانی ندارد ولی مصرف همزمان آن با آنتی اسید ها میتواند جذب دارو را کاهش دهد. لذا بین مصرف آنتی اسید ها و کپسول گاباپنتین باید حدود 2 ساعت زمان بگذرد. لازم به ذکر است گاباپنتن میتواند با غذا و یا با معده خالی مصرف شود.
مسمومیت با گاباپنتین
این دارو در صورت مصرف بیش از حد و یا در افرادی با نارسایی کلیه میتواند باعث مسمومیت شود. البته به علت فاصله زیادی که دوز درمانی و دوز سمی این دارو با هم دارند، مسمومیت با این دارو چندان شایع نیست. در صورت ابتلا به مسمومیت با این دارو ممکن است علائم زیر در فرد ظاهر شود.
- لرزش در تکلم
- دوبینی
- منگی
- اسهال
در صورت مشاهده منگی و اختلالات بینایی و تکلم مصرف گاباپنتین باید متوقف شود و برونده ادراری باید اندازه گیری شود. در صورت شدید بودن مسمومیت ممکن است تا چند جلسه همودیالیز لازم باشد.
حرف آخر: هر دارو دارای فواید و مضراتی است که دارو باید توجه به یک برایند بین آن ها تجویز شود. تجویز هیچ داروی بدون مشاهده و معاینه بیمار نباید انجام شود و از مصرف خودسرانه هر دارویی باید پرهیز گردد.
داروهای مشابه
پایان
در صورت تمایل میتواند ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید